روز قم؛ فرصتی طلایی برای تجلی ظرفیت‌های پایتخت معنوی و علمی جهان اسلام/اجرای ۱۴۰ برنامه فرهنگی به مناسبت روز قم
به گزارش شهرنیوز؛ این که بارها شنیده ایم که قم «عش آل محمد» است بی جهت نیست چرا که این شهر نخستین شهر ایران زمین بوده که مرکز فعالیت تشیع بوده است سابقه تشیع آن به اواخر قرن اول هجری باز می گردد و گرفتار کشمکش ها هم نشده و بر دین اجدادی خود ماندگار بوده است که ۲۳ ربیع الاول رخدادی مهم باعث می شود که نقطه عطفی در تاریخ و تمدن این شهر رخ دهد آری بانویی از بنی هاشم از مدینه به سمت قم قدم برداشته و با قدم های مبارک خود آثار و برکاتی ماندگار را برای قم و قمی ها به یادگار می گذارد.
۲۳ ربیع الاول دخت گرامی امام هفتم در پی برادر از مدینه راهی خراسان می شود حضرت معصومه سلام الله علیها به شوق دیدار برادر و امام زمان خود در سال ۲۰۱ هجری با گروهی از اطرافیان از مدینه حرکت و به سمت خراسان رهسپار می شود در نزدیکی ساوه بیمار و می فرمایند مرا به قم ببرید. عده ای از دشمنان با چراغ سبز مامون عباسی راه را بر کاروان اخت الرضا می بندند و درگیری نابرابری ایجاد و همه همراهان ایشان به شهادت می رسند حضرت متاثر از این حادثه بیمار و قادر به ادامه سفر نمی شود .
در ادامه سفر با استقبال مردم قمی وارد شهر می شود در منزلی که اکنون به «بیت النور» معروف است ساکن و بعد از گذشت ۱۷ روز غریبانه فوت می کنند اما همین اقامت کوتاه این بانو آثار و برکاتی را برای قم به یادگار گذاشته و بعدها قم عش آل محمد می شود و این ورود نقطه عطفی برای قم و قمی ها می شود سالروز این ورود پر برکت به نام «روزقم» نامیده و برای گرامی داشت این روز هر ساله مراسم هایی برگزار می شود .
ورود حضرت معصومه (سلام الله علیها)برای قم آثار و برکاتی به همراه داشته است از جمله این که ؛ مرقد مقدس آن بانوی نور، بر رونق و موقعیت و جاذبۀ معنوی این شهر افزوده است. به تدریج، کتابخانه ها، مدارس دینی و بالاخره در سال ۱۳۱۰ هجری «حوزه علمیه قم» به دست مرحوم آیت الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی تأسیس و احیا می شود و این حوزه که پیشتر هم وجود داشت، جانی تازه می گیرد. به همین سبب، مرحوم حائری یزدی به «آیت الله مؤسس» مشهور می شود و فرزانگان بسیاری به این شهر هجرت می کنند و بر وجهه و اعتبار و مرکزیت آن، جنبۀ جهانی می بخشند.
بی شک امروز قم تنها یک شهر نیست؛ یک فرهنگ و یک تاریخ است امروزه قم به یک تمدن تبدیل شده به برکت وجود بارگاه کریمه اهل بیت (علیه السلام) قم میزبان میلیون های زائر از نقاط مختلف کشور و کشورهای جهان اسلام است امروز قم نگین گردشگری مذهبی کشور نامیده می شود و در حوزه های ادبی، هنری ، فرهنگی ، گردشگری و صنعت و علم و دانش حرفی برای گفتن دارد .
امسال با تلاش و رایزنی هایی که صورت گرفته قم در تقویم ملی ثبت و ماندگار شد در حالی که هر ساله با هدف گرامی داشت این روز بزرگ ، شهرداری مراسم و برنامه های فرهنگی را برگزار می کند اما تاسف این که در حالی که استان های مختلف کشور برای بزرگداشت روز فرهنگی خود برنامه های خوب با انسجام بین دستگاههای اجرایی برگزار می کنند اما در قم به رغم ثبت ملی این روز بزرگ خبری از برنامه ریزی دستگاه ها نیست و تنها شهرداری در کنار تولیت آستانه کریمه اهل بیت (سلام الله علیها) برنامه هایی را اجرا می کنند که برخی تکراری و در شان و بزرگی این روز نیست.
روز قم و انتظارات بزرگ مجاوران و زائران
محمد علی باقری زائری از خطه غرب کشور معتقد است؛ ورود حضرت معصومه (سلام الله علیها) و وجود بارگاه منور این بانو نقطه عطفی برای قمی ها است و همه از برکت این بانو ارتزاق می کنند جا داشت زائری که وارد قم می شود با اجرای برنامه های متنوع فرهنگی در شان و منزلت این بانوی بزرگوار ، لمس کند که این روز چه روز بزرگی است.
به گفته وی؛ روز قم نباید تنها به برگزاری کاروان استقبال و جشن ختم شود باید کاسب این شهر با ارائه تخفیف ویژه ، تخفیف در حمل و نقل و بنرهای مطلوب در ورودی های شهر قم زائر حس کند در این شهر خبر خاصی است برای بار سوم به قم می آیم اما هنوز که هنوز است این شهر با کمبود مراکز اقامتی روبرو است و بسیاری از زائران در اطراف حرم اقامت دارند جای زائر کریمه خوابیدن روی زمین نیست؟
یک شهروند قمی بیان می کند؛ چه خوب بود همان طور که استان های دیگر برای پاسداشت روز خود و یا هفته فرهنگی خود برنامه ها و جشنواره های مطلوبی برگزار می کنند در این روز بزرگ هم با مشارکت مردم و دستگاههای اجرایی جشنواره های خوبی برگزار شود اما جای تاسف دارد در قم خبری از این برنامه نیست .
روز قم؛ تلنگری برای تمرکز بر زیرساخت های و نیازی های قم
معاون سابق توسعه مدیریت و منابع استانداری قم که فعالیت در حوزه امور زائرین را در کارنامه خود دارد با اشاره به اهمیت روز قم می گوید: روز قم می تواند توجهات مسؤولان ملی و محلی را بیش از پیش به خود جلب نموده تا برنامه ریزی لازم را برای تهیه زیرساخت های مورد نیاز بعمل آورند به نظر می رسد برای استفاده از این فرصت موجود، تمامی موثرین در قم از آستان مقدس حضرت فاطمه معصوم (سلام الله علیها) و مسجد مقدس جمکران گرفته تا کلیه دستگاه های اجرایی استان و حتی نهادهای نظامی ، مراکز علمی حوزه و دانشگاه، نخبگان و بزرگان و عموم دلسوزان قم با محور قرار دادن روز قم بعنوان یک مبدأ مهم در سال، برنامه هایی را تدوین نموده و هر ساله در این روز ضمن ارائه این برنامه گزارشی از عملکرد خود و برنامه های اجرا شده ارائه نمایند.
سید مهدی قریشی می افزاید: ایجاد دبیرخانه ای بدین عنوان برای پیگیری چنین برنامه هایی می تواند کمک کننده باشد ذکر این نکته هم لازم است که یکی از مشکلات قم عدم ثبات مدیریتی است و به دلیل تغییرات زودهنگام ، مدیران معمولاً برنامه بلند مدتی برای توسعه همه جانبه قم ارائه نمی کنند و از طرفی هم علقه و حساسیتی نسبت به قم ندارند و شاید مبنا قرار دادن این روز با هدف گفته شده یعنی برنامه محور و داشتن یک چشم انداز درست، بتواند این خلأ را پر نماید.
روز قم؛ فرصتی برای معرفی به عنوان پایتخت معنوی و علمی جهان اسلام
معاون سابق استانداری قم در ادامه گفت وگوی ضمن اشاره به برکات حضور بارگاه حضرت معصومه (سلام الله علیها)در قم بیان می کند: قم در متون دینی و تاریخی از جایگاه ویژه ای برخوردار است که مهمترین آن را شاید بتوان عش آل محمد بودن دانست. لذا نامگذاری روزی با عنوان روز قم نشان از اهمیت این موضوع می باشد. البته این نکته را هم باید در نظر داشت که به قم نباید صرفاً یک نگاه جغرافیایی بعنوان یک شهر یا استان داشت بلکه ویژگی های قم باعث شده تا فراتر از تقسیمات جغرافیایی به آن توجه شود.
قریشی عنوان می کند: اینکه روزی در سال به نام قم در نظر گرفته شده باعث ایجاد فرصت هایی برای شناخت عمیق تر و توجه به قم به عنوان پایتخت علمی و معنوی جهان اسلام شده است و باید از این فرصت برای نشان دادن ظرفیت های قم بدرستی استفاده شود. رهبر معظم انقلاب در بیان نقش حضرت معصومه(سلام الله علیها)در عظمت یافتن قم، آن را شهر عریقِ مذهبیِ تاریخی بیان نمودند و البته در جایی هم قم را قطب زیارتی و معنوی عنوان کرده اند.
به گفته وی؛ هر کدام از این ظرفیت ها که بصورت بالقوه در قم وجود دارد و شاید تنها بخش های کوچکی از آن بالفعل شده است می تواند مستمسکی برای بهره گیری از روز قم برای معرفی بیشتر و استفاده از ظرفیت ها می باشد.
وی هم چنین معتقد است؛ در کنار توجه به این آثار معنوی و معرفتی قم که مورد استقبال خاص و عام در دنیای اسلام و حتی فراتر از آن نیز می باشد نیاز است تا متناسب با این توجه که منجر به حضور و تعاملات ملی و بین المللی گردیده است، زیرساخت های قم نیز مورد توجه قرار گیرند تا شرایط این تعاملات تسهیل شده و در شأن جایگاه ویژه قم باشد لذا روز قم می تواند توجهات مسؤولان ملی و محلی را بیش از پیش به خود جلب نموده تا برنامه ریزی لازم را برای تهیه زیرساخت های مورد نیاز بعمل آورند.
اما امسال با توجه به ثبت روز قم در تقویم ملی انتظار می رفت برنامه های مطلوب تری برای بزرگداشت این روز برگزار شود و از سویی مسئولان و دستگاههای اجرایی از این روز برای معرفی ظرفیت های مهم این شهر از نظر فرهنگی، گردشگری، تاریخی، ادبی و هنری و صنعتی برنامه ریزی کنند اما دستگاههای اجرایی در این روز در فهرست غایبین بودند و تنها شهرداری برنامه ریزی داشت.
روز قم با محوریت شهرداری و غیبت دستگاههای اجرایی
مدیرکل ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری قم در نشست خبری خود با اصحاب رسانه به مناسبت روز قم ضمن انتقاد از عدم همراهی دستگاههای اجرایی می گوید: لازم است دستگاههای اجرایی دیگر مانند نهادهای حوزوی ، فرهنگی و دیگر نهادها در برگزاری این روز مهم همراهی کنند اما بسیاری از دستگاههای اجرایی برای برنامه ریزی پاسداشت این روز میدان را خالی گذاشته اند و اهمیت نمی دهند.
سید مهدی کلانترزاده می افزاید: جلوه‌های روز قم را می‌توان در ساحت‌های «دینی و مذهبی»، «فرهنگی»، «تاریخی و میراثی»، «علمی و پژوهشی»، «ادبی و هنری»، «صنعتی و سرمایه‌گذاری» مورد توجه قرار داد و رسانه‌های استان به آن بیشتر بپردازند رسانه ها می توانند با قلم خود این جلوه ها در این روز معرفی کنند.
مدیرکل ارتباطات و امور بین الملل شهرداری قم با بیان اینکه نامگذاری یک روز به نام یک شهر دارای فلسفه خاصی است، عنوان کرد: در روز قم باید به جلوه‌های مختلف این شهر از جمله جلوه مذهبی و دینی شهر قم، حوزه علمی و پژوهشی، فرهنگی، تاریخی و میراثی، هنری و ادبی پرداخته شود.
کلانترزاده با اشاره به اینکه پرداختن به جلوه‌های شهر قم در این مناسبت باید به‌صورت جدی دنبال شود، تصریح کرد: از جمله برنامه‌های اداره‌کل ارتباطات و روابط‌عمومی شهرداری قم در این ایام می‌توان به تبلیغات و فضاسازی، نصب ۱۳۰۰ مترمربع بنر در ۲۰۰ نقطه از شهر، ۲۷ هزار ثانیه اکران معرفی هویت قم در تلویزیون‌های شهری، تشکیل ستاد خبری، پویش‌های رسانه‌ای و تولیدات رسانه‌ای اشاره کرد.
وی با بیان اینکه سال جاری در روز قم گام پنجم افتتاح پروژه‌های شهری را خواهیم داشت، اضافه کرد: در این آئین ۳۴۶ پروژه با اعتباری بالغ‌بر ۸۰ هزار میلیارد ریال افتتاح خواهد شد.
مدیرکل ارتباطات و امور بین الملل شهرداری قم با اشاره به اینکه ایام قم باید فرصتی برای دیدارهای مردمی باشد، ادامه داد: درهای اتاق مدیران شهرداری به‌ویژه مدیران مناطق بسته نبوده و این دیدارها تنها مربوط به روز قم نیست.
کلانترزاده با بیان اینکه نهمین دوره طرح ارتباطی شهروند پرسشگر و مدیر پاسخ‌گو را خواهیم داشت، گفت: تور روایت پیشرفت برای گروه‌های سنی و شغلی مختلف برگزار می‌شود.
وی با اشاره به اینکه نشست مدیران و فعالان حوزه بین‌الملل را در این ایام خواهیم داشت، عنوان کرد: چهارمین مطالعات خواهرخواندگی‌ها و پیمان‌ها در حال انجام است و امیدواریم بتوانیم از این دوره به‌عنوان مطالعات تکمیلی یاد کنیم.
مدیرکل ارتباطات و روابط‌عمومی شهرداری قم با بیان اینکه حضور در خانه ۱۰۰ شهید استان قم برنامه‌ریزی شده است، افزود: هشتمین دوره طرح کوچه‌های آسمانی در یادواره شهدای شهرداری قم طی این ایام برگزار می‌شود.
۱۴۰ برنامه فرهنگی به مناسبت روز قم
سید محمد موسوی‌منش نیز اظهار کرد: امسال تلاش کردیم برنامه‌های روز قم منحصر به یک روز نباشد و برنامه‌ها هم دارای عمق فرهنگی باشد و هم در میان مناطق توزیع متوازنی داشته باشد و ۱۴۰ برنامه از سوی این سازمان برگزار می شود.
وی می افزاید: دبیرخانه روز قم از ابتدای شهریورماه فعالیت خود را آغاز کرد و جلسات هماهنگی نیز با محوریت حرم مطهر برگزار شد و در شورای فرهنگ عمومی استان، «قم جهان‌شهر تمدنی اهل‌بیت(ع)» به عنوان شعار امسال روز قم انتخاب شد.
سرپرست سازمان فرهنگی، هنری و ورزشی شهرداری با اشاره به اینکه تلاش داریم برنامه‌های فرهنگی در تمام مناطق قم برگزار شود، افزود: عبارت قم جهان‌شهر تمدنی اهل بیت (ع) به‌عنوان شعار محوری دهه فرهنگی شهر مقدس قم انتخاب شده است.
موسوی‌منش اضافه کرد: غبارروبی‌ها، دیدارها، رونمایی‌ها، افتتاح‌ها و جشن‌ها از جمله عناوین اصلی برنامه‌های دهه فرهنگی روز قم است.
وی از حرکت کاروان خادمان حرم مطهر حضرت معصومه (س) در روز جمعه خبر داد و گفت: در این ایام شاهد برگزاری برنامه‌های فرهنگی ورزشی در بوستان‌ها با در نظر گرفتن مخاطبان خاص و عام خواهیم بود.
سرپرست سازمان فرهنگی، هنری و ورزشی شهرداری قم با بیان اینکه در این برنامه‌ها به بانوان و دختران توجه ویژه شده است، خاطرنشان کرد: به هم‌زمانی بعضی برنامه‌ها از جمله روز نابینایان و ویژه‌برنامه برای این قشر از جامعه نیز توجه شده است.
فعالیت ۱۲ کمیته برای روز قم
حمیدرضا جعفری کافی آبادی مدیر هماهنگی امور رفاهی زائرین هم با اشاره به جلساتی که برای بزرگداشت این روز برگزار شده می گوید: جلسات متعددی در ستاد تسهیلات زائرین ویژه قم تشکیل شده و برای این امر ۱۲ کمیته انتخاب وبرای هر کدام شرح وظایفی در نظر گرفته شده است براساس درخواست ها و نیازمندیها برای بهتر برگزار شدن روز قم برنامه هایی در این روز در مطرح شد و دستگاه‌ها برای روز جمعه برای تجمع ۴۰ هزار نفری اعلام آمادگی کرده تا در بعد بین المللی روز قم بازتاب داشته باشد.
لزوم بهره مندی از ظرفیت روز قم
یک کارشناس امور گردشگری معتقد است؛ قم نگین گردشگری مذهبی جهان اسلام است و به برکت وجود بارگاه دختر امام هفتم علیه السلام در قم امروز زائرانی از کشورهای جهان اسلام و استان های کشور به قصد زیارت به قم سفر می کنند و در مناسبت هایی مانند محرم و صفر، نیمه شعبان و بیشتر مناسبت های ملی و مذهبی مقصد گردشگران است در حالی که اولویت توسعه و صنعت قم گردشگری است اما برای این صنعت برنامه ریزی مطلوبی نشده است.
سید رضا سالاری می افزاید: در روز قم جای برگزاری جشنواره های فرهنگی خالی است جا داشت با دعوت از تولیت های امام حسین (علیه السلام)و نجف و دیگر شهرهای مذهبی در قم برنامه هایی در بعد بین المللی برگزار و ظرفیت های شهر معرفی شود ما با تحریم و مشکلات اقتصادی روبرو هستیم شاید در روز قم فرصتی باشد برای معرفی جلوه های شناخته نشده قم و تلنگری برای سرمایه گذاری و رایزنی هایی برای ارتقای وضعیت زیارت قم ایجاد شود.
