آرامش در قلب شهر
هسته مرکزی شهرها را قلب تپنده هر شهر می‌دانند، مرکز شهر زنده دربردارنده‌ی مکان‌های عمومی و فعالیت‌های اقتصادی پویا در شهر است و این مهم در شهر قم به یُمن وجود بارگاه مطهر حضرت فاطمه معصومه(س) و همچنین تمرکز مراکز دینی و آموزشی و حوزه‌های علمیه اهمیتی مضاعف می‌یابد.
موضوع محوری و اساسی در ساختار و کالبد هسته مرکزی شهر قم ایجاد بسترهای ارائه تسهیلات مختلف و رفع نیازهای زائران حرم مطهر است که هم مسافران شهر مقدس قم و هم شهروندان را شامل می‌شود، در این راستا ازجمله رویکردهای مدیریت شهری در سال‌های اخیر در این محدوده حساس شهری، آرام‌سازی محیط پیرامونی حرم مطهر بود که در اولین گام‌ها، ساماندهی مسیرهای منتهی به حرم مطهر و ایجاد پیادهراهها در دستور کار قرار گرفت.
اجرای پیاده‌راه‌های هسته مرکزی شهر در 4 فاز در خیابان‌های انقلاب و حضرت آیت‌الله مرعشی نجفی (ارم) با حذف تردد خودروها و ایجاد محیطی زیبا و با طراوت انجام پذیرفت و با توجه به لزوم سهولت دسترسی اقشار مختلف شهروندان ازجمله طلاب و فراگیران علوم دینی به مراکز و اماکن موجود در این محدوده، ایجاد ظرفیت انتقال عابرین پیاده با خودروهای برقی در مسیر پیادهراهها به انجام رسید و این سامانه در اختیار زائران قرار گرفت.
در گام بعدی اجرای پروژه‌های ساماندهی و بهسازی بافت پیرامونی حرم مطهر و هسته مرکزی شهر قم با تعریف 11 پروژه و برآورد اعتباری بالغ‌بر 200 هزار میلیارد ريال در دستور کار شهرداری قم قرارگرفته و با تأکید بر اجرای آن به‌عنوان اولویت‌های اصلی امور اجرایی شهر، فرآیندهای اجرایی آن آغاز شد.
تأمین منابع مالی اجرای پروژه‌ها نخستین گام در فرآیند اجرایی این پروژه‌ها بود که با هماهنگی‌ها و رایزنی‌های متعدد در سطح ملی و استانی برای آن در دستور کار قرار گرفت و در مصوبات سفر سال 1400 رئیس‌جمهور به استان قم، اراضی 48هکتاری پردیسان به‌منظور تأمین منابع مالی پروژه‌های بهسازی و ساماندهی بافت‌های شهری در اختیار شهرداری قم قرار گرفت.
اختصاص این منابع باعث شد تا اجرای سریع‌تر پروژه‌هایی که سالیان متمادی از طرح و تصویب آن می‌گذشت باقدرت آغاز و یا اجرای آن تسریع شود؛ فاز 5 عمار یاسر ازجمله این پروژه‌ها بود که با قدمت 50 ساله در هسته مرکزی شهر قم، معضلاتی را برای شهروندان ایجاد کرده بود و محور عمار یاسر را به‌عنوان محور ترافیکی میانی شهر قم ناقص گذاشته بود.
با تأکید و اهتمام ویژه این پروژه در سال‌های 1401 و 1402 گام‌های نهایی را برداشت و با اتمام تملک املاک در مسیر حدفاصل بلوار معلم تا خیابان شهیدان فاطمی، فاز 5 این محور در پایان سال 1402 به بهره‌برداری رسید.
ضلع شرقی حرم مطهر نیز از دیگر پروژه‌هایی بود که به علت مشکلاتی ازجمله معارضان ملکی و وجود بناهای دارای ارزش میراثی اجرای آن چندین سال به تعویق افتاده بود و علاوه بر این مشکلات، حجم بزرگ پروژه و تأمین منابع مالی آن نیز مستلزم راه‌کارهایی ویژه بود که با تلاش مجموعه شهرداری قم و تعریف این پروژه به‌عنوان یک کار ویژه در حوزه سرمایه‌گذاری، مراحل مختلف اجرایی پروژه در دستور کار قرار گرفت و با انتخاب سرمایه‌گذار، روند اجرایی پروژه در سال 1402 آغاز شد تا یک مجتمع خدماتی، رفاهی و پارکینگ طبقاتی با ظرفیت بیش از 1500 دستگاه خودرو در ضلع شرقی حرم مطهر ایجاد شود.
ساماندهی میدان شهید مطهری به‌عنوان اصلی‌ترین میدان شهر قم نیز از دیگر اقداماتی بود که در سال 1402 به انجام رسید و فاز نخست بهسازی این میدان که در سال‌های اخیر باوجود کارگاه عمرانی ایستگاه مترو دچار نابسامانی شده بود، با نگاهی هنرمندانه به اجرا رسیده و مورد بهره‌برداری قرار گرفت و اجرای فاز بعدی ساماندهی این میدان با تملک میدان میوه و تره‌بار و بازگشایی محورهای پشتیبان و اجرای کامل طرح در این محدوده حساس شهری در دستور کار شهرداری قم قرار دارد.
اجرای طرح بازآفرینی ضلع غربی حرم مطهر، محلات آبشار و قم‌نو و پروژه بزرگ فرهنگی اجتماعی باغ مزار مشاهیر نیز از دیگر اولویت‌های اجرایی شهرداری قم بود که با اهدافی ازجمله رفع مشکلات متعدد و بهسازی وضعیت نامناسب فعلی آرامستان محله قم‌نو و تأمین نیازهای خدماتی زائران در مجاورت کانون مراکز اقامتی، رفع مشکلات ناشی از فعالیت صنوف و همچنین ایجاد زمینه ارتقا امنیت، انضباط و زیست سالم شهری، اجرای آن با تملک 132 باب مغازه این محدوده در دستور کار قرار گرفت.
تملک املاک پروژه بهسازی محدوده محله چهل‌اختران و طرح جامع امامزاده موسی مبرقع(ع) و احداث پارکینگ این محله نیز از دیگر اقداماتی بود که در سال 1402 با منابع مالی بازآفرینی شهری توسط شهرداری قم به پایان رسید و برای اجرای عملیات عمرانی در اختیار متولیان قرار گرفت.
برنامه‌ریزی اجرای سایر پروژه‌های ساماندهی هسته مرکزی شهر نیز در سال 1402 به انجام رسید و مقدمات اجرای برخی از این پروژه‌ها در سال 1403 ایجاد شد، ازجمله این پروژه‌ها، بازگشایی خیابان شهدای دروازه ری، تونل خیابان امام موسی صدر است که از پروژه‌های بزرگ و پرچالش شهری است که نقشی مهم را در ساماندهی این محدوده شهری ایفا نموده و پس از اجرای آن طرح آرام‌سازی محدوده حرم مطهر توسعه خواهد یافت در آینده‌ای نزدیک آغاز خواهد شد.
اجرای پروژه‌هایی دیگر در محدوده هسته مرکزی شهر و در مجاورت حرم مطهر تعریف‌شده و در آینده نزدیک اجرای آن در دستور کار قرار خواهد گرفت، اما نکته مهم در این زمینه لزوم همکاری و مساعدت سایر دستگاه‌ها و نهادها و پشتیبانی مدیریت استان است تا توان کمتری از مدیریت شهری در اجرای پروژه‌ها صرف و دامنه آن افزایش یابد.
